Aptomat là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Aptomat

Aptomat là gì? Aptomat hay còn gọi là cầu dao tự động, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống điện gia đình. Nó không chỉ bảo vệ các thiết bị điện khỏi nguy cơ cháy nổ và điện giật mà còn góp phần duy trì sự ổn định và an toàn cho cả hệ thống. Cùng Dubai Electric tìm hiểu về aptomat trong bài viết dưới đây nhé!

Aptomat là gì?

Aptomat, còn được gọi là cầu dao tự động, là thiết bị đóng cắt điện tự động, có chức năng chính là bảo vệ hệ thống điện khỏi các sự cố quá tải, ngắn mạch, sụt áp, truyền công suất ngược, chống giật, chống rò, bảo vệ theo từ nhiệt. Aptomat được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống điện dân dụng, thương mại và công nghiệp.

Cấu tạo của aptomat

Aptomat bao gồm các bộ phận chính sau:

• Vỏ: Thường được làm bằng nhựa hoặc kim loại, có tác dụng bảo vệ các bộ phận bên trong khỏi tác động của môi trường.
• Cơ cấu đóng cắt: Bao gồm tay gạt, lò xo, thanh truyền động và các tiếp điểm. Tay gạt được sử dụng để đóng hoặc ngắt mạch điện. Lò xo giúp giữ cho tay gạt ở vị trí đóng hoặc ngắt. Thanh truyền động truyền chuyển động từ tay gạt đến các tiếp điểm. Các tiếp điểm là bộ phận để đóng hoặc ngắt dòng điện.
• Bộ phận bảo vệ: Bao gồm rơ le quá tải, rơ le ngắn mạch và rơ le chống rò điện. Rơ le quá tải sẽ ngắt mạch điện khi dòng điện vượt quá giá trị cài đặt. Rơ le ngắn mạch sẽ ngắt mạch điện khi có hiện tượng ngắn mạch. Rơ le chống rò điện sẽ ngắt mạch điện khi có dòng điện rò xuống đất.
• Bộ phận phụ: Bao gồm đèn báo trạng thái, nút gỡ chốt, nút chỉnh giá trị cài đặt,…

Nguyên lý hoạt động của aptomat

Nguyên lý hoạt động của Aptomat dựa trên sự kết hợp của hai cơ chế chính: cơ chế từ nhiệt và cơ chế điện từ.

• Cơ chế từ nhiệt: Khi dòng điện chạy qua Aptomat, nó sẽ tạo ra một từ trường tác dụng lên lõi từ của rơ le quá tải. Lõi từ nóng lên do tác dụng của từ trường. Khi nhiệt độ của lõi từ vượt quá giá trị cài đặt, nó sẽ làm cong thanh bimetal. Thanh bimetal cong sẽ tác động lên cơ cấu đóng cắt, ngắt mạch điện.
• Cơ chế điện từ: Khi có hiện tượng ngắn mạch, dòng điện trong mạch điện tăng đột ngột. Dòng điện lớn này sẽ tạo ra một từ trường mạnh tác dụng lên cuộn dây của rơ le ngắn mạch. Từ trường mạnh sẽ hút thanh якорь của rơ le ngắn mạch. Thanh якорь di chuyển sẽ tác động lên cơ cấu đóng cắt, ngắt mạch điện.

Ngoài ra, Aptomat còn có thể được trang bị thêm các cơ chế bảo vệ khác như: bảo vệ chống rò điện, bảo vệ quá áp, bảo vệ mất pha,…

Các loại Aptomat phổ biến

Có nhiều loại Aptomat khác nhau, được phân loại theo chức năng, hình dạng, kích thước,… Một số loại Aptomat phổ biến bao gồm:

• MCB (Miniature Circuit Breaker): Loại Aptomat được sử dụng phổ biến nhất trong các hệ thống điện dân dụng. MCB có khả năng bảo vệ quá tải và ngắn mạch.
• MCCB (Molded Case Circuit Breaker): Loại Aptomat có kích thước lớn hơn MCB, được sử dụng trong các hệ thống điện công nghiệp. MCCB có khả năng bảo vệ quá tải, ngắn mạch, sụt áp, truyền công suất ngược,…
• RCBO (Residual Current Circuit Breaker with Overcurrent Protection): Loại Aptomat có khả năng bảo vệ quá tải, ngắn mạch và chống rò điện. RCBO thường được sử dụng trong các phòng tắm, nhà bếp và các khu vực có nguy cơ rò điện cao.
• ELCB (Earth Leakage Circuit Breaker): Loại Aptomat chỉ có khả năng bảo vệ chống rò điện. ELCB thường được sử dụng kết hợp với MCB hoặc MCCB.

Chọn Aptomat phù hợp nhu cầu sử dụng

Việc lựa chọn Aptomat phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả bảo vệ và an toàn cho hệ thống điện. Cần cân nhắc các yếu tố sau:

• Dòng điện định mức: Phải lớn hơn hoặc bằng dòng điện tối đa của thiết bị điện được kết nối.
• Khả năng ngắt: Phải lớn hơn hoặc bằng dòng điện ngắn mạch tối đa của hệ thống điện.
• Số cực: Phù hợp với số pha của hệ thống điện.
• Loại bảo vệ: Lựa chọn theo nhu cầu sử dụng, ví dụ: bảo vệ quá tải, ngắn mạch, chống rò điện,…
• Thương hiệu: Nên lựa chọn Aptomat của các thương hiệu uy tín, có chứng chỉ an toàn và chất lượng cao.

Những thiết bị điện dân dụng nên sử dụng aptomat

Trong gia đình, các thiết bị điện dân dụng như tủ lạnh, máy giặt, máy sấy, và các thiết bị điện khác nên được kết nối với aptomat. Điều này giúp bảo vệ chúng khỏi những sự cố không mong muốn và đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

Trên tất cả, aptomat không chỉ là một thiết bị an toàn mà còn là một phần quan trọng của hệ thống điện hiện đại. Hiểu rõ về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của aptomat sẽ giúp bạn tự tin hơn trong việc sử dụng và bảo quản hệ thống điện gia đình của mình.

Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Aptomat, từ đó lựa chọn và sử dụng Aptomat một cách hiệu quả và an toàn. Cảm ơn mọi người đã theo dõi bài viết!

Xem thêm:

• Ký hiệu C32 trên Aptomat là gì? Những lưu ý khi chọn mua aptomat
• Chập điện là gì? Hướng dẫn sửa điện chập tại nhà đơn giản
• Quy trình bảo trì tủ điện công nghiệp hiệu quả